ӨНӨӨДӨР: Самартай шоколадны өдөр

 

Жил бүрийн 2 сарын 25-нд Самартай шоколадны өдөр тохиодог. Маш олон хүний дуртай амттан болох самартай шоколадыг хийж эхэлснээс хойш 100 гаруй жил өнгөрснийг та мэдэх үү? Самар, бүйлс, чангаанз, кешью самар, газрын самар гээд олон төрлийн самар болон шоколадны хослолын өдрийг бүх насны хүмүүс дуртайяа хүлээн авч, талархан тэмдэглэдэг. Шоколадын түүх 2500 жилийн өмнөөс эхэлснийг өмнөх дугаарууддаа өгүүлж байсан билээ.

 

Товчхон сануулахад эртний Ацтекууд какаог тарьж ургуулан, шоколад, шингэн шоколад хийж, үүнийг бурханы өгсөн ухаан нэмдэг бэлэг хэмээн итгэдэг байснаас гадна какаоны үр мөнгийг орлож явсан удаатай. Гэхдээ тухайн цаг үед шоколад өнөөгийнх шигээ чихэрлэг амтаа олоогүй байсан гашуун амттай байсан тул элсэн чихэр, зөгийн балаар шоколадны гашуун амтыг дардаг байв. 16-р зуун буюу 1528 онд Испанид шоколадыг чихрээр амтлан хэрэглээнд нэвтрүүлэхэд зөвхөн хаад, дээдэс, язгууртнуудын хэрэглээ байсан бол 19-зууны сүүлээр какао, элсэн чихрийн үнэ “навс унаснаар” энгийн иргэд хүртэх болсон гэдэг.

 

Харин самарны хувьд шоколаднаас ч өмнө олон мянган жилийн турш хүн төрөлхтний хэрэглээнд нэвтэрсэн бөгөөд одоогийн байдлаар дэлхийд 53 төрлийн самар байгаагаас 20 гаруйхан төрлийг нь хүнсэнд хэрэглэж болдог гэнэ. Самар нь уургаас илүү өөх тосыг агуулдаг болхоор бүх төрлийн самар нь өөх тосны бүлэгт ордог. Нийт өөх тосных нь 50 хувь орчмыг сайн өөх тос эзэлнэ. Самар нь эслэг, антиоксидант, Е аминдэм, фолийн хүчил, магни, фосфор, кали, кальци, зэс селенээр баялаг. Мөн антиоксидант үйлчлэл бүхий фенолт нэгдлээр баялаг бөгөөд энэ нь хальсанд нь хамгийн их байдаг. Тиймээс самрыг хальслалгүй шууд хэрэглэх нь эрүүл мэндэд хамгийн тустай. Бүх төрлийн самар ойролцоогоор 8 г нь 45 ккал илчлэгтэй.

 

Англид 1868 онд хамгийн анхны шоколадны үйлдвэрлэл үүссэнээс хойш хавтгай шоколад, сүүтэй шоколад, цаашлаад шоколадны бусад олон төрлүүд үүсч хэрэглээнд нэвтэрсэн. Гэхдээ сүүтэй шоколаднаас ч өмнө 1800-аад онд Италийн Пьимонт хотод нунтагласан ойн самартай шоколадны “жиандуя” /gianduja/ нэртэй зууурмаг гаргасаны дараа 1876 онд Швейцарийн шоколад үйлдвэрлэгч Даниел Петер хатаасан хуурай сүүг шоколаданд нэмж сүүтэй шоколад үүссэн гэдэг.

 

Хамгийн анх 1925 онд Goobers /Goober гэдэг нь самрыг хэлж байгаа/ компани газрын самрыг шоколаданд бүрээд худалдаанд гаргаснаас хойш Nestle зэрэг олон шоколад үйлдвэрлэгч компаниуд самартай шоколадыг үйлдвэрлэсэн нь бүх насны хүмүүсийн таашаалд нийцсэн. Дэлхий дээр маш олон төрлийн самар, шоколад байдаг. Хэмжээг нь тааруулан хэрэглэбэл шоколад, самар 2 хоёулаа хүнд тустай. Хар шоколад их хэмжээний антиоксидант агуулдаг бол самар маш олон төрлийн амин дэм, уураг, эслэг, магни, фосфор, кали, зэс гээд олон чухал эрдэс бодистойгоос гадна самранд агуулагдах тос артерын судасны ханыг уян хатан болгож, цусны өтгөрөл үүсэхээс сэргийлдэг. Дэлхий дээрх хамгийн алдартай самартай шоколад бол 1954 онд анх үйлдвэрлэгдсэн бор өнгөтөй M&M-s бөгөөд 1960 онд улаан, шар, ногоон өнгөтөй гарах хүртлээ зөвхөн бор өнгөтөй нь худалдаанд байлаа.

 

• Амттанд дурлагчдын шоколад ажиллагаа ихэвчлэн оройн цагаар буюу 20.00-00.00 цагт өрнөдөг гэдэг.

• Хүн төрөлхтөн өвлийн улиралд илүүтэй шоколад иддэг.

• Бүтэн хавтгай шоколад идэхэд л нэг аяга кофе уусантай тэнцүү коффейн хэрэглэдэг.

• Шоколад нохойг үхэлд хүргэж мэднэ. Учир нь эл амттанд агуулагддаг теобромин нь нохойн төв мэдрэлийн системийг гэмтээх хөнөөлтэй.

 

 

                                                                                        Эх Сурвалж:Хашир Анжигай ингэж хэлэв Блог